Mục tiêu: Biết mình được giảm trừ những gì để không nộp thừa, chuẩn hóa chứng từ ngay từ đầu năm.
1) Nhóm giảm trừ cơ bản (thực hành) #
- Giảm trừ cho bản thân: mức theo quy định hiện hành.
- Giảm trừ người phụ thuộc: con nhỏ, cha/mẹ già… đăng ký từ đầu năm để tính kịp thời (kèm giấy tờ chứng minh quan hệ và tình trạng phụ thuộc).
- Các khoản bắt buộc theo lương: bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp… được trừ khỏi thu nhập chịu thuế nếu đóng theo luật.
- Khoản đóng góp hợp lệ: từ thiện, nhân đạo, khuyến học; chỉ tính khi có chứng từ của quỹ/đơn vị đủ điều kiện.
- Khoản hưu trí tự nguyện/hưu trí bổ sung: nếu có chính sách cho phép, cần hợp đồng/quy chế quỹ và chứng từ nộp tiền.
Lưu ý: Không tự suy diễn khoản giảm trừ; nếu không có căn cứ pháp lý/chứng từ phù hợp, rất dễ bị loại khi quyết toán.
2) Thủ tục người phụ thuộc (gọn – chuẩn) #
- Xác định đủ điều kiện (tuổi, thu nhập, tình trạng đi học/lao động…).
- Chuẩn bị giấy tờ: khai sinh/hộ khẩu/tạm trú, giấy xác nhận tình trạng học tập hoặc sức khỏe (nếu cần).
- Đăng ký người phụ thuộc qua kênh hợp lệ (qua doanh nghiệp hoặc tự quyết toán).
- Lưu hồ sơ tối thiểu theo thời hạn lưu trữ kế toán/thuế.
3) Checklist hồ sơ giảm trừ (in ra 1 trang) #
- Tờ khai đăng ký người phụ thuộc (bản mềm + bản giấy nếu có).
- Bản sao giấy tờ quan hệ (khai sinh, sổ hộ khẩu/tạm trú).
- Chứng từ đóng BHXH/BHYT/BHTN.
- Biên lai/quyết định tiếp nhận đúng tên quỹ đối với đóng góp từ thiện/khuyến học.
- Hợp đồng/quy chế quỹ hưu trí tự nguyện (nếu áp dụng).
4) 6 lỗi làm mất quyền lợi #
- Quên đăng ký người phụ thuộc đúng hạn.
- Thiếu giấy tờ chứng minh quan hệ hoặc tình trạng phụ thuộc.
- Không lưu bảng lương + sao kê trùng khớp.
- Tự trừ khoản không hợp lệ (bị loại khi quyết toán).
- Thiếu biên lai gốc của đóng góp từ thiện.
- Không cập nhật khi người phụ thuộc thay đổi (đi làm/có thu nhập).
Hành động tiếp theo:
Lập thư mục “Quyết toán TNCN [năm]”, tạo file check-list và xin giấy tờ người phụ thuộc ngay trong tháng này.
