Mục tiêu: Biết đăng ký – kê khai – nộp đúng để an tâm kinh doanh, không “bị gọi tên”.
1) Bạn là ai trong mắt cơ quan thuế? #
- Cá nhân kinh doanh/hộ kinh doanh: doanh thu đến từ bán hàng hóa/dịch vụ với tính chất thường xuyên.
- Lao động tự do ký hợp đồng dịch vụ: thu nhập có thể bị khấu trừ tại nguồn (nếu thuộc diện).
- Mỗi mô hình có cách tính thuế – tần suất kê khai khác nhau; chọn một hình thức phù hợp ngay từ đầu.
2) Thủ tục khởi đầu (tóm tắt) #
- Đăng ký mã số thuế cá nhân (nếu chưa có).
- Nếu là hộ/cá nhân kinh doanh: đăng ký kinh doanh theo ngành nghề; đăng ký phương pháp thuế theo hướng dẫn tại địa phương.
- Mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động; dùng ví điện tử hợp lệ nếu cần.
- Thiết lập sổ theo dõi thu – chi – công nợ (bản Excel/Google Sheets là đủ).
3) Nghĩa vụ thuế thường gặp (khung thực hành) #
- Thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động kinh doanh: tính theo tỷ lệ trên doanh thu hoặc theo lợi nhuận tùy phương pháp áp dụng.
- Thuế gián thu (nếu thuộc diện): một số ngành/ngưỡng doanh thu có thể phát sinh thuế giá trị gia tăng; tham khảo hướng dẫn địa phương.
- Phí/lệ phí liên quan (nếu có): lệ phí môn bài (tùy ngưỡng/loại hình).
Vì quy định chi tiết phụ thuộc ngành/ngưỡng/doanh thu, luôn kiểm tra hướng dẫn mới nhất của cơ quan thuế/quận huyện.
4) Bộ hồ sơ nên có mỗi tháng/quý #
- Doanh thu: bảng kê bán ra (ngày, khách hàng, nội dung, số tiền, chứng từ).
- Chi phí: hóa đơn hợp lệ + chứng từ thanh toán.
- Công nợ: danh sách phải thu/phải trả; lịch thu tiền.
- Sao kê tài khoản: đối chiếu thu – chi thực tế.
5) 7 lỗi phổ biến của cá nhân/hộ kinh doanh #
- Dùng tài khoản cá nhân lẫn lộn → khó chứng minh chi phí.
- Không lấy hóa đơn hợp lệ cho chi phí lớn.
- Bỏ qua lệ phí môn bài/đăng ký ban đầu.
- Không theo dõi doanh thu theo ngưỡng dẫn đến đổi phương pháp khai thuế muộn.
- Không nộp đúng hạn (bị phạt tiền + tiền chậm nộp).
- Không cập nhật hợp đồng – nghiệm thu cho dịch vụ.
- “Đến hẹn lại lên” mới gom chứng từ → sai sót.
Hành động tiếp theo:
Tạo sổ thu – chi – công nợ (3 sheet), mở tài khoản ngân hàng riêng, kiểm tra ngưỡng doanh thu/hướng dẫn địa phương ngay tuần này.
