Mục tiêu: Nhận diện sớm, tránh mất tiền oan và xây kỷ luật đầu tư lâu dài.
1) Không có quỹ khẩn cấp đã vội đầu tư #
- Hậu quả: buộc phải bán tháo khi gặp biến cố.
- Cách tránh: lập quỹ 3–6 tháng chi tiêu trước (Bài #2).
2) Dùng đòn bẩy/“vay nóng” để đầu tư #
- Hậu quả: lãi vay ăn mòn lợi nhuận, rủi ro cháy tài khoản.
- Cách tránh: đầu tư bằng tiền nhàn rỗi; chỉ dùng đòn bẩy khi thật sự hiểu rủi ro và có giới hạn lỗ.
3) Không hiểu sản phẩm, mua theo lời rủ rê #
- Hậu quả: hoảng loạn khi giá biến động; không biết lúc nào nên giữ hay bán.
- Cách tránh: đọc bản mô tả sản phẩm, hiểu rủi ro – chi phí – thanh khoản rồi mới xuống tiền.
4) Theo tin đồn, “đu đỉnh – bán đáy” #
- Hậu quả: thua lỗ vì cảm xúc dẫn dắt.
- Cách tránh: tuân thủ kế hoạch góp đều, đặt ngày soát định kỳ, hạn chế xem bảng giá liên tục.
5) Dồn hết vào một kênh/“đặt cược tất tay” #
- Hậu quả: rủi ro tập trung quá lớn.
- Cách tránh: phân bổ tài sản theo mục tiêu & thời gian nắm giữ (Bài #14).
6) Bỏ qua chi phí & thuế #
- Hậu quả: lợi nhuận ròng thấp hơn tưởng tượng.
- Cách tránh: ghi rõ phí mua–bán, phí quản lý, thuế trong bảng theo dõi; so sánh các lựa chọn có chi phí thấp.
7) Không cân bằng lại danh mục #
- Hậu quả: rủi ro tăng dần mà không hay biết.
- Cách tránh: đặt lịch 6–12 tháng cân bằng lại hoặc khi lệch ±5% so với tỷ lệ mục tiêu.
8) Không có quy tắc thoát lệnh #
- Hậu quả: giữ mã lỗ quá sâu hoặc chốt lời quá sớm.
- Cách tránh: đặt ngưỡng cắt lỗ và ngưỡng chốt lời theo kế hoạch, ghi sẵn trước khi mua.
9) Thay đổi chiến lược liên tục #
- Hậu quả: không积累 đủ lâu để thấy hiệu quả, phí giao dịch tăng.
- Cách tránh: chỉ thay đổi chiến lược khi mục tiêu/điều kiện sống thay đổi rõ rệt hoặc sau kỳ đánh giá định kỳ.
10) So sánh ngắn hạn với người khác rồi nản #
- Hậu quả: bỏ cuộc khi gần đạt mục tiêu.
- Cách tránh: bám mục tiêu cá nhân; so với kế hoạch của chính mình, không so với tài khoản người khác.
Bộ quy tắc 1 trang (treo trước bàn làm việc) #
- An toàn trước: quỹ khẩn cấp rồi mới đầu tư.
- Kế hoạch rõ: mục tiêu – thời gian – phân bổ – góp đều – cân bằng lại.
- Hiểu sản phẩm: không hiểu thì không mua.
- Kỷ luật: góp đều theo lịch, hạn chế xem giá.
- Đa dạng hợp lý: tránh tất tay một kênh.
- Quản chi phí: ưu tiên lựa chọn chi phí thấp, minh bạch.
- Quy tắc thoát: viết ra trước khi mua.
- Đánh giá định kỳ: 6–12 tháng/lần; chỉ đổi khi có lý do lớn.
Phiếu tự kiểm nhanh (đánh dấu ✓/✗) #
- Tôi có quỹ khẩn cấp đủ 3–6 tháng chi tiêu.
- Tôi không dùng nợ lãi cao để đầu tư.
- Tôi hiểu rủi ro & chi phí của sản phẩm mình nắm giữ.
- Tôi đang góp đều theo lịch cố định.
- Tôi có tỷ lệ phân bổ mục tiêu và lịch cân bằng lại.
- Tôi có ngưỡng cắt lỗ/chốt lời cho từng khoản.
- Tôi ghi chép phí/thuế và lợi nhuận ròng hằng năm.
- Tôi chỉ đánh giá và thay đổi chiến lược vào ngày đã định.
Hành động tiếp theo:
In Bộ quy tắc 1 trang và Phiếu tự kiểm, đặt lịch đánh giá 6 tháng; cập nhật ngay ngưỡng cắt lỗ/chốt lời cho các khoản đang nắm giữ.
